HİPOFİZ ADENOMU

Hipofiz bezi vücudun en önemli hormon üretim merkezidir. Pitüiter (Hipofiz) bezi veya civarından kaynaklanan tümörler hayati önem taşıyan yapılara ve/veya görme yollarına baskı yaparak görme kaybına yol açabilir. Hormonsal bozukluklara yol açarak, ateş basması, şişmanlık, adet düzensizliği, göğüslerden süt gelmesi, el ve ayaklarda büyüme, seste kalınlaşma, cilt bozuklukları,….gibi birçok sorunları oluşturabilir.

Cerrahi karar verilmeden önce hastaların tüm hormon değerleri araştırılır. Görme netlikleri, alanları değerlendirilir. Tüm MR, CT, anjiografi tetkikleri yapılır.

Tüm bu araştırmalar sonucunda bazı tümörler sadece takip edilerek izlenir. Küçük 1 cm altındaki ciddi bir bozukluğa yol açmayan tümörlerde genelde takip önerilir.

Bazı tümörler sadece ilaç kullanılarak tedavi edilir.

İlerleyici görme bozuklukları olan ve ilaçla tedavisi mümkün olmayan tümörlerde cerrahi tedavi ile iyi sonuçlar almak mümkündür. Cerrahi seçenekte amaç tümörü tama yakın çıkararak tümörün etrafındaki hayati yapılara bası etkisini, ve hormonal etkisini yok etmek veya minimuma indirmektir. 

Ameliyat gereken durumlarda ameliyat genelde burundan girilerek (Transsfenoidal yaklaşım) yapılabilir. Bazı tümörler burundan yapılamayacaksa kafatası açılarak çıkarılır.

Endoskopik olarak da burundan girilerek bu ameliyatı yapmak mümkündür.

Bazı tümörlerde ise Gama ışını gibi sadece ışın tedavisi yönteminden faydalanılabilir.

Alternatifler:

• Her türlü riski göze alıp ameliyatı yaptırmamak.

• Tümörün ilaçla tedavisi.

• Radyoterapi

• Ameliyat olmaksızın görüntüleme yöntemleriyle tümörün izlenmesi.

İşleme Ait Komplikasyonlar:

• Anestezi riski: Lokal ve genel anestezi işlemleri esnasında ve sonrasında (ameliyatta hastaya verilen pozisyon nedeniyle) riskler vardır.

• Kanama: Nadir olsa da ameliyat sırasında veya ameliyat sonrasında ileri derecede olabilecek bir kanama riski vardır. Kanama durumunda ek bir tedaviye veya kan transfüzyonuna ihtiyaç duyulabilir.

• Kan pıhtısı oluşumu: Kan pıhtısı her çeşit ameliyat sonrası oluşabilir. Ameliyat bölgesinde oluşan pıhtılar çevre beyin dokusuna bası ile beyin dokusu hasarı, kan akımını engelleyip ağrı, ödem, inflamasyon veya doku hasarı gibi sorunlara yol açabilir.

• Beyin yaralanması: Yukarı uzanımlı hipofiz adenomlarında uygulanacak işlemin etraf beyin dokusuna hasar verme gibi bir riski mevcuttur. Özellikle ve öncelikle görme sinirleri etkilenir. Bu hasardan kaynaklanan bulgular hasarlı bölgenin yerine göre değişiklik gösterebilir.

• Kardiyak sorunlar: Ameliyatın, düzensiz kalp ritmine veya kalp krizine yol açma gibi düşük bir riski bulunmaktadır.

• Kalıntı: Ameliyatla tümörün tam çıkarılamaması mümkündür. Hiçbir cerrah size bunu garanti edemez.

• Enfeksiyon: Enfeksiyon cilt kesi bölgesinde olabileceği gibi kemik flebinden de kaynaklanabilir. Enfeksiyona bağlı riskler arasında menenjit oluşumu (beyin ve omuriliği saran zarların iltihabı) ve beyin apsesi (irin birikimi) bulunur.

• Beyin omurilik sıvısı kaçağı: Hipofiz bölgesi patolojilerinin transsfenoidal yolla ameliyatını takiben burundan ve/veya genizden beyin-omurilik sıvısı dışarıya akabilir. Bu durumun belden bir drenaj konularak veya yeniden cerrahi girişim yapılarak tedavi edilmesini gerektirebilir.

• Hipofizler fonksiyon kaybı: Ameliyattan sonra hipofiz fonksiyonlarında (hormonlarda) azalma veya kayıp görülebilir.

• Ameliyat sonrası nörolojik kötüleşme: Ameliyat sonrası beyinin içine veya etrafına olabilecek kanama veya beyin ödemi (sıvı birikmesi neticesinde beyine baskı) gibi sorunlara bağlı olarak sinir sistemi fonksiyonları kötüleşebilir.

• Solunum problemleri: Ameliyat sonrası, genelde geçici olan solunum sıkıntısı veya pnömoni görülebilir. Pulmoner emboli (akciğerlerin damarlarının tıkanması) görülebilir.

• İnme: Nadir de olsa cerrahi girişim esnası veya sonrasında inme görülebilir.

• Görme bozuklukları: Çok nadir de olsa ameliyat sonrası kalıcı görme kaybı olabilir.